काठमाडौं । नेपालको तराई क्षेत्रमा जापानीज इन्सेफ्लाइटिस (जेई) को संक्रमण तीव्र रूपमा फैलिएको छ। परिवार कल्याण महाशाखाका अनुसार, हालसम्म ३ जनाको मृत्यु भइसकेको छ भने ३३ जनामा संक्रमण पुष्टि भएको छ।
प्रभावित क्षेत्र र तथ्यांक
यो वर्ष सबैभन्दा बढी प्रभावित प्रदेशहरूमा मधेस, कोशी र लुम्बिनी रहेका छन्। संक्रमणका कारण मोरङ, खानीपोखरी र नवलपरासीका एक(एक जना पुरुषको मृत्यु भएको छ। संक्रमण पुष्टि भएका ३३ मध्ये २० महिला र १३ पुरुष छन्। तथ्यांकअनुसार, मधेसमा १०, कोशीमा ९, लुम्बिनीमा ९, बागमतीमा ४ र गण्डकीमा १ जना संक्रमित भएका छन्। बर्दिया, कावासोती, रत्ननगर, ठोरी, हरिवन लगायतका विभिन्न स्थानका बासिन्दामा संक्रमण देखिएको छ।
खोप र जोखिम
खोप शाखाका डा.अभियान गौतमका अनुसार, यो संक्रमण विशेषगरी खोप नलगाएका समुदायमा बढी देखिएको छ। जेईको जोखिम धान खेती हुने र सुँगुर वा हाँस पालन हुने तराई बेल्टमा उच्च हुने भएकाले मनसुनको समयमा यसको जोखिम अझ बढ्छ । महाशाखाले संक्रमण नियन्त्रणका लागि अस्पतालहरूलाई ‘क्लिनिकल प्रोटोकल’ र उपचार निर्देशिका उपलब्ध गराएको छ।
रोगको लक्षण र सावधानी
जापानीज इन्सेफ्लाइटिस क्यूलेक्स लामखुट्टेले सार्ने गर्छ। यसका लक्षणहरूमा उच्च ज्वरो, मुर्छा पर्ने, घाँटी अररो हुने, र पक्षाघातसम्म हुन सक्छ। यो रोगको कुनै निश्चित उपचार नभए पनि लक्षणअनुसार उपचार गरिन्छ । चिकित्सकहरूले लामखुट्टेबाट बच्न लामो बाहुला भएको लुगा लगाउन, घर वरिपरि सफा राख्न, झुलको प्रयोग गर्न र पानी जम्न नदिन सुझाव दिएका छन्। साथै, पशुपंक्षीका खोरलाई मानिस बस्ने घरभन्दा टाढा राख्नुपर्नेमा जोड दिएका छन्।
