सरकारी सम्पदाहरु आगोले जलिरहँदा जब नागरिकले पुरातत्त्व विभाग जोगाए

२ असोज, काठमाडौं । हालै जेन–जी आन्दोलनका क्रममा जब सरकारी संरचनाहरूमा आगो लागिरहेको थियो, तब एउटा महत्त्वपूर्ण भवनलाई सर्वसाधारणले नै घेराबन्दी गरेर जोगाए । त्यो हो राष्ट्रिय अभिलेखालय र पुरातत्त्व विभाग। यदि यो भवन जलेको भए, त्यसको क्षति असङ्ख्य थियो । यो घटनाले नेपाली समाजमा सम्पदाको महत्त्वप्रति बढेको सचेतना देखाउँछ।

पुरातत्त्व विभागकी महानिर्देशक सौभाग्य प्रधानांगले आम नागरिकको यो पहलको खुलेर प्रशंसा गरेकी छन्। उनका अनुसार, त्यो त्रासदीपूर्ण समयमा नागरिकले देखाएको संयमता र सुरक्षाले गर्दा नै पाँचौं शताब्दीको दशभूमि पत्र, आठौं शताब्दीको सद्धर्मपुण्डरिकसूत्र जस्ता अमूल्य इतिहासहरू नष्ट हुनबाट जोगिएका हुन् ।

यो घटनाले राष्ट्रिय अभिलेखालयलाई एउटा महत्त्वपूर्ण पाठ पनि सिकाएको छ, इतिहासको सुरक्षा। अभिलेखालयले अब ऐतिहासिक दस्तावेजहरूलाई ‘डिजिटाइज’ गर्न तीव्रता दिने भएको छ। यद्यपि, यो कार्यमा जनशक्तिको कमी र अपर्याप्त बजेट (यस वर्ष मात्र ६ लाख रुपैयाँ विनियोजन) जस्ता चुनौतीहरू छन् । यसैले, अभिलेखालयले थप सुरक्षा बलको पनि माग गरेको छ, ताकि भविष्यमा यस्ता घटना दोहोरिएमा ऐतिहासिक दस्तावेजहरू सुरक्षित राख्न सकियोस् ।

अधिकारीहरूले आम नागरिक र अन्य कार्यालयहरूसँग रहेका महत्त्वपूर्ण कागजातहरूको प्रतिलिपि अभिलेखालयमा ल्याएर सुरक्षित राख्न पनि आग्रह गरेका छन्, किनकि इतिहासको संरक्षण सम्पूर्ण राष्ट्रको साझा जिम्मेवारी हो ।