२६ चैत, काठमाडौँ । डेढ हप्तायता काठमाडौँको हावा अत्यधिक प्रदूषित बनेको छ, र यो शहर आज पनि विश्वका सबैभन्दा प्रदूषित शहरहरूको सूचीमा पहिलो स्थानमा रहेको छ। वातावरणविद्हरूका अनुसार, पछिल्ला दिनमा विभिन्न स्थानहरूमा फैलिएका डढेलो, सडक निर्माणका कामहरू, र कृषि अवशेष जलाउनका कारण प्रदूषणको स्तर उच्च रहेको छ।
विशेषज्ञहरूको अनुसार, काठमाडौँको हावा प्रदूषणका प्रमुख कारण भनेको सुक्खायाममा फैलिने वन डढेलो, खेतबारीका अवशेष जलाउने परिपाटी, र गाडी तथा कलकारखानाबाट निस्कने धुवाँ हो। यी सबै कारणहरूले हावामा प्रदूषणको स्तरलाई बढाउँदै जान्छ।
वातावरणसँग सम्बन्धित विभिन्न सङ्घ र संस्थाका प्रतिनिधिहरू र विज्ञहरूले सरकारको ध्यानाकर्षण गराउँदै, प्रदूषणको समस्या समाधानका लागि तत्काल कार्यान्वयनको आवश्यकता भएको बताएका छन्। नेपाल वातावरण पत्रकार समूह र ग्रामीणमुखी युवा अभियान नेपालले काठमाडौँमा आयोजना गरेको कार्यक्रममा प्रदूषण नियन्त्रणमा सरकार र गैरसरकारी संस्थाहरूको सहकार्य र समन्वय आवश्यक रहेको कुरामा जोड दिएका छन्।
स्वास्थ्य मन्त्रालयका प्रवक्ता डा. प्रकाश बुढाथोकीका अनुसार, प्रदूषणका कारण श्वासप्रश्वास र अन्य स्वास्थ्य समस्याहरू बढिरहेको छ, र हरेक वर्ष नेपालीहरूको कुल मृत्युको १९ प्रतिशत श्वासप्रश्वाससँग सम्बन्धित समस्याबाट हुने गरेको छ। यसले दीर्घकालीन स्वास्थ्य प्रभावहरू पनि पर्न सक्छ।
वातावरण विभागका महानिर्देशक ज्ञानराज सुवेदीले प्रदूषण न्यूनीकरणको लागि आ–आफ्नो जिम्मेवारीलाई सम्हाल्दै सबै निकायहरूलाई अनुशासित बन्नुपर्ने बताएका छन्। विभागले उद्योग र कलकारखानाको अनुगमन गर्दै प्रदूषण नियन्त्रणका उपाय लागू गर्न पनि ध्यानाकर्षण गरिरहेको छ।
विज्ञहरूको अनुसार, प्रदूषण रोकथामका लागि तत्काल योजनाहरू लागू गर्नुपर्ने आवश्यकता छ, अन्यथा समस्या अझै जटिल बन्नेछ।
